تحلیل محتوای کتب نگارش فارسی دوره دوم ابتدایی از منظر پرداختن به مؤلفه های نگارش خلاق

حیدری نژاد, زهره; احمدی پوراناری, زهره; کلانتری خاندانی, عزت الله

تحلیل محتوای کتب نگارش فارسی دوره دوم ابتدایی از منظر پرداختن به مؤلفه های نگارش خلاق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه فرهنگیان کرمان، کرمان، ایران

² استادیار گروه زبان و ادبیات دانشگاه فرهنگیان کرمان، کرمان، ایران

³ دکتری زبانشناسی، گروه زبان و ادبیات دانشگاه فرهنگیان کرمان، کرمان، ایران

چکیده

نگارش را می‌توان به نگارش خلاق و نگارش ارتباطی تقسیم نمود. در نگارش ارتباطی یا بیانی، پیام با زبانی روشن و ساده و به دور از هرگونه پیچیدگی کلامی ارائه میشود، اما نگارش خلاق، خیالانگیز و سرشار از احساس و عاطفه است؛ از این رو، برجسته‌ترین متن‌های نگارش خلاق را می‌توان در شعر، داستان و قطعۀ ادبی جستجو کرد. آموزش نگارش خلاق از کتاب «نگارش فارسی» سال چهارم ابتدایی آغاز میشود و تا پایان سال دوازدهم ادامه دارد. در این پژوهش که از نوع کتابخانه‌ای است و به شیوۀ توصیفی-تحلیلی صورت پذیرفته، نگارش خلاق در کتب نگارش فارسی چهارم، پنجم و ششم ابتدایی مورد واکاوی قرار گرفت. بدین منظور ابتدا مؤلفههای نگارش خلاق شامل قالبهای ادبی (داستان و قطعه ادبی)، تخیّل در نوشتن، آرایههای ادبی، اشاره به اهمیت احساس و عاطفه از تمام درسها و تمرینهای کتاب نگارش استخراج شد و سپس مورد بررسی قرار گرفت تا روشن گردد مؤلفان کتاب‌های درسی ابتدایی، به کدام یک از مؤلفه‌های نگارش خلاق توجه داشته‌اند. یافته‌های پژوهش نشان داد که در کتاب‌هایِ نگارش چهارم تا ششم به مؤلفه‌های خیالانگیزی و بازنویسی داستان، توجه بسیار شده‌است. این پژوهش همچنین نشان داد که آموزش آرایههای ادبی، از سال ششم ابتدایی شروع می‌شود که به نظر می‌رسد شروع آموزش آرایۀ تشبیه و جان بخشی از سال ششم قابل نقد باشد.

کلیدواژه‌ها