شناسایی و اولویت‌‌بندی عوامل اثرگذار در مدرسه در ایجاد و ارتقای سواد عاطفی اجتماعی دانش‌آموزان مقطع ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان مازندران

چکیده

پیشینه و اهداف: هدف این پژوهش شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر در مدرسه در ارتقای سواد عاطفی اجتماعی دانش‌آموزان مقطع ابتدایی بود. روش‌ها‌: این پژوهش کاربردی به‌صورت آمیخته و با روش‌های تحلیل مضمون و توصیفی- پیمایشی انجام شده است. داده‌ها با ابزار پرسشنامه و مطالعه کتابخانه‌ای گرداوری و مورد تحلیل قرار گرفت. نمونة‌ لازم در مرحلة اول به‌صورت هدفمند و در مرحلة دوم به‌صورت تصادفی خوشه‌ای تک‌مرحله‌ای تعداد 252 نفر مدیر و معلم انتخاب شدند. جمع‌آوری داده‌ها به کمک پرسشنامه محقق ساخته انجام شد؛ بدین صورت که ابتدا با مطالعة پیشینه و ادبیات تحقیق تعدادی از عوامل اثرگذار بر سواد عاطفی اجتماعی دانش‌آموزان استخراج شد؛ سپس از نمونة اول خواسته شد دیگر عوامل مد نظر خود را فهرست کنند. این فرآیند تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. روایی پرسشنامه به وسیلة متخصصان فن، تأیید و پایایی آن نیز پس از اجرای آزمایشی ضریب 92/0 برای آلفای کرونباخ به دست آمد. سپس پرسشنامه در اختیار نمونة دوم قرار گرفت تا اهمیت گویه‌های این پرسشنامه بر ایجاد و ارتقای سواد عاطفی اجتماعی دانش‌آموزان، بر اساس نظر مدیران و معلمان تعیین شود. یافته‌ها: تعیین مؤلفه‌های اصلی به کمک آزمون تحلیل عاملی اکتشافی به روش تجزیه مؤلفه‌های اصلی و چرخش واریماکس نشان‌دهندة چهار عامل مشخص به عنوان عوامل اثرگذار در مدرسه در ارتقای سواد عاطفی اجتماعی دانش‌آموزان بود و شاخص‌های مطلوب به‌دست‌آمده از تحلیل عاملی تاییدی نشان‌دهندة روایی این ابزار بود. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که عوامل قابل‌ارزیابی ایجاد و ارتقای سواد عاطفی اجتماعی دانش‌آموزان در چهار مؤلفه اصلی شامل شایستگی‌های عاطفی اجتماعی مدیران، شایستگی‌های عاطفی اجتماعی معلمان، جو عاطفی اجتماعی مدرسه و کلاس و برنامه‌های رسمی و غیررسمی ارتقای سواد عاطفی اجتماعی قرار می‌گیرد که این عوامل می‌تواند راهنمای کارشناسان، پژوهشگران، برنامه‌ریزان آموزشی و سیاست‌گذاران تعلیم و تربیت، جهت استقرار یک سیستم یادگیری عاطفی اجتماعی و ارزیابی آن باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identification and Prioritization of Factors Affecting Emotional and Social Literacy Development in Elementary Schools

نویسنده [English]

  • Neda Ebrahimi Moghadam
Faculty member of the Department of Educational Sciences, Farhangian University of Mazandaran
چکیده [English]

.
Background and Objectives: This research aimed to explore the role of schools and the factors influencing the enhancement of emotional and social literacy among elementary school students. Emotional and social literacy are essential for children's overall development, impacting their academic performance, relationships, and well-being. The objective was to identify and prioritize these factors to support effective integration of such programs in schools. Methods: The study used a combination of library research and content analysis of primary school principal's and teacher's opinions. A descriptive survey method was employed for validation, involving 252 randomly selected managers and teachers using a single-stage cluster approach. Data were collected via a researcher-made questionnaire, whose validity was confirmed by experts and reliability established with a Cronbach’s alpha of 0.92. Findings: Analysis identified key factors influencing social-emotional literacy, including school environment, teacher-student relationships, curriculum content, extracurricular activities, and parental involvement. Positive school environments and strong teacher-student relationships were among the most critical factors. Conclusion: Schools significantly impact the development of student’s emotional and social literacy. Effective strategies include fostering supportive school environments, enhancing teacher-student relationships, integrating social-emotional learning into the curriculum, and promoting parental involvement. Future research should explore these factors further and consider a more diverse sample to validate these findings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Emotional literacy
  • Social literacy
  • Elementary school
  • Influence of school factors
  • Factor Analysis